Rotator manşet nedir ve ne işe yarar?
* Rotator manşet, skapulayı (kürek kemiği) humerus başına (pazu kemiğinin üst, yuvarlak kısmı) bağlayan ve dört adet kasın bir araya gelerek oluşturduğu bir yapıdır.
* Bu yapı omuzumuzu yukarı kaldırmamızı ve içeri-dışarı döndürmemizi sağlar.
* Günlük aktivitelerimiz sırasında omuz kuvvetinin sağlanmasında önemli rol oynar.
Rotator manşet yırtıkları nasıl oluşur ?
1 -Yaşlanmaya bağlı olarak görülen tendon zayıflaması ve dejenerasyonu
2 -Akromiyon ön ucunun gaga şeklinde aşağı eğik olması ve bu yapının subakromiyal boşluğu daratarak rotator manşet üzerine bası yapması ve akromiyon altında oluşan kemik çıkıntılar
3-Fazla kullanmaya bağlı (overuse) yaralanmalar: Genellikle tekrarlayan başüstü aktiviteleri fazla yapan gruplarda görülür (voleybolcular, tenis oyuncuları ve yüzücüler gibi)
4- Omuza alınan direkt bir darbe veya yapılan ani bir hareket sırasındaki zorlamalar. Bu tarz yaralanmalar sıklıkla genç ve orta yaşlı hastalarda görülür ve spor yaralanmaları olabilir.
Rotator manşet yırtıklarının bulguları nelerdir ?
– Başüstü hareketlerde daha fazla olmak üzere tekrarlayıcı, devamlı omuz ağrısı.
– Gece ağrısı. Bu ağrı ağrıyan taraf üzerine yatmayı engeller.
– Kas güçsüzlüğü. Özellikle kolu kaldırmaya çalışırken hissedilir.
– Omuz hareketleri sırasında tıkırtılar , klik sesleri gelmesi.
– Omuz hareketlerinde kısıtlılık. Genellikle hastanın ağırlıklı kullandığı kolunda olur.
– Hastalar rahatsızlığın başlamasına neden olduğunu düşündükleri bir olay tanımlarlar
– Herhangi bir şikayet olmadan da yırtıklara rastlamak mümkün olabilir.
Rotator manşet yırtıklarının tanısı nasıl konulur?
* Yapılan muayene ile tanının konulması mümkün olacaktır.
* Yırtığın derecesi, yerleşimi ve boyutunun anlaşılabilmesi ve uygun tedavinin planlanabilmesi için direkt grafi ve MR çekilerek ayrıntılı incelenmesi gereklidir.
Rotator manşet yırtıklarının tedavisi nasıldır?
* Tedavisi kişiden kişiye değişmektedir. Hastanın ağrı şiddeti, hayat kalitesinin ne kadar etkilendiği, aktivite seviyesi, yaşı, beklentileri, eşlik eden diğer durumlar (osteoartrit veya donuk omuz gibi) değerlendirilerek tedavi planı yapılmalıdır.
* Öncelikle ödemi azaltıp ağrıyı kesmeyi hedefleyen bir ilaç tedavisi rejimi, aktivite düzenlemesi yapılır.
* Ağrıyı azaltmak amacı ile eklem içi enjeksiyonlar yapılabilir. (Kısa süre içinde tekrarlanan steroid enjeksiyonlarından kaçınılmalıdır)
* Ağrı azaldıktan sonra omuz çevresi kasları güçlendirici egzersizler verilir.
* Konservatif dediğimiz cerrahi dışı tedavi yöntemlerinden fayda görmeyen hastalarda ise cerrahi tedavi gündeme gelir.
* Cerrahi dışı tedavi ile yırtıkların iyileşmeyeceği hastaya anlatılmalı, cerrahi dışı tedavinin öncelikle hastanın ağrılarını kesmeye ve ilerleyici fonksiyon kaybını engellemeye yönelik olacağı hasta ile paylaşılmalıdır.
Rotator manşet yırtıkları nasıl ameliyat edilir?
Bu girişimlerin çağdaş tedavisi artroskopik (kapalı) olarak uygulanmalarıdır. Bu şekilde hem açık ameliyatla aynı işlem uygulanabilmekte, hem de daha çabuk iyileşme, daha az ameliyat sonrası ağrı, daha düşük enfeksiyon (iltihap) riski, kozmetik görünüm ve hızlı rehabilitasyon imkanı olmaktadır.
Artroskopik ameliyatın diğer bir avantajı da, açık ameliyatla görülüp tamir edilemeyecek bazı durumların artroskopik olarak tanısının konulup aynı seansta tedavilerinin uygulanabilmesidir.
Artroskopik girişim ile sıkışma yapan alandaki ödemli bursa temizlenmekte, yapışıklıklar giderilmekte ve eğer baskı yapıyor ise akromiyonun bir kısmı traşlanarak iyileşme sağlanmaktadır.