Omuz hastalıklarında kimler risk altındadır?
Omuz eklemi hareket açıklığı en geniş olan eklemdir. 360 dereceye kadar hareket açıklığı vardır. Bu yüzden ortopedi polikliniğine başvuruların ilk 3 sırasında omuz ağrıları yer almaktadır. Risk altında olanlar ise spor yapanlar, ev hanımları, ağır işlerde çalışan işçilerdir. Ancak en sık kullanılan eklem olduğu için aslında hepimiz birer omuz rahatsızlığı geçirme adayıyız.
Omuz ağrısı nedenleri nelerdir?
2 tür ağrıdan bahsedebiliriz. Omuzun kendine ait ağrılar ve yansıyan ağrılar. Omuzun kendine ait ağrılar bağ, kapsül ve omuz çevresi yumuşak dokulardaki sertleşme, inflamasyon ve yırtıklara bağlı ağrılar olabilir. Yine omuzda kıkırdak doku hasarı ve kemik patolojilerine bağlı ağrılara rastlanabilir. Yansıyan ağrılar ise en sık boyun kaynaklı olmak üzere, sırt kasları, göğüs bölgesine bağlı patolojilere bağlı ağrılar şeklinde olabilmektedir.
Omuz sıkışma sendromu nedir?
Omuz sıkışma sendromu omuzun ucunda akromion denilen kemik çıkıntının doğuştan şekline bağlı olarak veya zaman içinde dejenerasyonuna bağlı olarak uzaması sonucu, humerus dediğimiz omuz eklemini oluşturan kemiğe bası oluşturmasıdır. Omuz şikayetlerinden en sık karşımıza çıkanıdır. Özellikle omuzu yukarı kaldırarak yaptığımız başüstü aktiviteler ile ağrı artmaktadır. Ayrıca eklem hareket açıklığında azalma olur. Aradaki yumuşak dokularda ödem ve şişliğin artması ile de bulgular ağırlaşmaktadır.
Omuz sıkışma sendromunun tedavisi nasıldır?
Omuz sıkışma sendromu düşündüğümüz hastalarda ilk tedavi ağrıyı azaltarak eklem çevresi kasları güçlendirici egzersizler yapmaktır. Ağrı devam eder ise omuz eklemine enjeksiyon yapılabilir. Bu enjeksiyonlar hem tanı koyucudur hem de bir miktar tedavi edici etkisi vardır. Bu tedavilere rağmen dirençli ve geçmeyen ağrı, hareketlerde kısıtlılık var ise artroskopik cerrahi yapılabilir.
Omuzda kas yırtılmaları nedir ? Kimlerde sık görülür ?
Kas yırtılmaları sıkışma sendromunun bir ileri basamağı olarak düşünülebilir. Omuzu kaldrmaya yarayan kas gruplarının akromiyon dediğimiz çıkıntılı kemiğin altında sıkışması ve sonrasında yırtılmasıdır. Sporcularda veya travmalara bağlı olarak kas gruplarında ani yırtılma ve kopma olabilir. Yaşın ilerlemesi ile omuz kas gruplarının yapıştığı alanda kanlanma azalmaktadır. Buna bağlı olarak o bölgede tekrarlayıcı baş üstü aktiviteler (spor yaparken, ev işlerinde çalışırken, işyerinde fiziksel yük vererek çalışırken) ile kopmalar meydana gelebilmektedir.
Omuz kas yırtılması olan hastada ne gibi şikayetler olur ?
Omuz bölgesinde ağrı ve hareket kısıtlılığı şikayetleri ile başvurabilirler. Ancak hiçbir şikayet olmadan tesadüfi kas yırtılmalarına da rastlamak mümkündür.
Omuz kas yırtılmasının tedavisi nasıldır?
Genç ve ani oluşmuş, ciddi hareket kaybına yol açmış yırtıklar dışnda ilk tedavi seçeneği herzaman cerrahi değildir. Öncelikle omuz çevresi kaslarının güçlendirici egzersizler verilip takip edilir. 3-6 aylık güçlendirici egzersiz programın rağmen şikayetler devam eder ise o zaman cerrahi tedavi seçeneği düşünülebilir. Cerrahi tedavide artroskopik yani kapalı ameliyat dediğimiz yöntem ile kopmuş olan kasların tekrar yapışma yerine dikilmesi şeklindedir.
Omuz çıkıkları nasıl oluşur?
Omuz eklemi bağlar ile desteklenmiş kolay kolay çıkmayan bir eklemdir. Omuz ekleminin çıkması için büyük travmalar gerekmektedir. Spor yaparken oluşan yaralanmalar, düşme veya trafik kazaları gibi ciddi travmalar sonrasında omuz çıkıkları görülebilmektedir.
Omuz çıkıkları nasıl tedavi edilmelidir ?
Omuzunuz çıktığı zaman yapılması gereken ilk iş omuzun tekrar yerine oturtulmasıdır. Sonrasında omuzu yerinde tutmaya yarayan yapıların çıkıktan nasıl etkilendiği tespit edilmelidir.
Tüm omuz çıkıklarında çıkık sonrası ameliyat önerilmeli midir?
Burada hastanın yaşı ve fiziksel durumu dikkate alınmalıdır. 20-25 yaş arası genç hastalarda ilk çıkıktan sonra omuz çıkığı oranı %80-90 oranında olabilmektedir. Bu yüzden ben bu yaş grubunda ilk çıkıtan sonrada cerrahi tedaviyi öneriyorum. Ancak daha ileri yaşlarda ilk çıkık yerine oturdulduktan sonra omuz çevresi kasları güçlendirilmeli ve hasta takip edilmelidir. Tekrar çıkık oluşması durumunda cerrahi tedavi seçeneği düşünülebilir.
Omuz çıkıklarının tedavisinde ne yapılıyor ?
Omuz eklemini yerinde tutmaya yardımcı olan ”labrum” adını verdiğimiz bir yapı vardır. Bu yapı glenoid dediğimiz eklem yuvasının etrafını sararak Omuz ekleminin çıkmasını engeller. Tedavide biz bu yapıyı değerlendirerek kopmuş olan yapışma bölgesine artroskopik dediğimiz kapalı ameliyat yöntemi ile dikiyoruz ve sonrasında rehabilitasyon programına alıyoruz.
Omuz kireçlenmesi nedir?
Omuzda düşme, çarpma veya zaman içinde yaşlanmaya bağlı kıkırdak kaybı ve buna bağlı olarak eklem yüzeylerinin birbirine sürtümesine bağlı olarak aşınma olmasıdır.
Omuz kireçlenmesinin tedavisi nasıldır?
Başlangıç tedavisi ağrı kesiciler ve omuz kaslarının güçlendirici egzersizlerdir. Ancak ağrılar gece uykudan uyandıracak kadar şiddetli olyor ise ek olarak omuz eklemi içine enjeksiyon tedavileri gündeme gelebilir. İleri derecede omuz ağrısı ve hareket kısıtlılığı olan ve diğer tedavilere yanıt alınamayan hastalarda ise omuz protezi uygulanabilir.
Donuk omuz nedir ?
Omuz eklemini çevreleyen kapsülün sertleşmesi ve buna bağlı olarak oluşan ağrı ve hareket kısıtlılığıdır.
Donuk omuzun tedavi süreci nasıldır?
Donuk omuz 6 ay ile 2 yıl içinde kendiliğinden düzelebilen bir hastalıktır. Anck her zaman tam düzelme olmayabilir. Hastanın donuk omuza bağlı ağrısının olduğu dönemde ağrıyı azaltmaya yönelik tedaviler yapılmaktadır. Ancak 6 aydan uzun süren donuk omuza bağlı şikayetleri azalmayan hastalarda kapalı (artroskopik) yöntem ile kapsülün gevşetilmesi gerekebilir.
Artroskopik tedavi nedir ve omuz ameliyatlarında nasıl avantaj sağlamaktadır?
Artroskopik tedavi bir optik kamera yardımı ile eklemin görüntüenmesi ve bu görüntünün ekrana yansıtılması ile yapılan cerrahi tedav iyöntemidir. Omuz ekleminde artroskopik tedavinin ciddi faydaları olmaktadır. Bu yöntem ile omuz eklemine ulaşmak için kas kesisi yapılmadığı için çevre dokulara zarar verilmemekte ve bu sayede hasta iyileşme dönemine çok daha hızlı girmektedir. Günlük yaşama dönüş açısından açık cerrahiye göre çok daha avantajlıdır.
Omuz sağlığını korumak için nelere dikkat etmeliyiz ?
Omuz vücudun en hareketli eklemidir. Bu yüzden omuzdaki bir sorun hemen kendini belli eder . Omuz sağlığını korumak için gereken en önemli nokta eklem hareket açıklığını tam olarak sağlayacak areketleri yapmak ve omuz çevresi kasları güzçlendirmektir. Fakat ağırlık kaldırarak yapılan tekrarlayıcı ve bilinçsiz hareketlerden kaçınmak gerekir. Omuz ağrısı olduğu zaman hekime başvurak için uzun süre beklememek gerekir. Çünkü yapılacak geç başvurular ameliyatsız çözüme kavuşturulabilecek patolojilerin ilerlemesine neden olabilmektedir.